પૈસા માટે જીવન અને મૃત્યુનો વેપાર કરવો ચિંતાજનક છે પણ લોકોને મજા આવતી હોય એવું લાગે છે, આ ઘટનાઓમાં જવાબદારી ફક્ત સરકાર પર જ નહીં પરંતુ એવા નાગરિકો પર પણ છે જેમણે પોતાના અધિકારોનો વિશે વાત કરવાનું બંધ કર્યું અને અન્યાય સામે લડવામાં નિષ્ફળ ગયા છે. આ ઢીલા નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયાને કારણે અનેક લોકોના મૃત્યુ થયા અને નિર્દોષ લોકોના જીવ ગયા છે. પરિવારોને સહાયના નામે ચૂકવણી સાથે ચૂપ કરવામાં આવે છે અને આ બધાનો ભોગ લેનારને જામીન પર છોડી મૂકવામાં આવે છે . AAP નેતાઓના અહેવાલમાં આ કેસોની ભયાનક સ્થિતિ અને તેમાં સામેલ નિર્ણય લેનારાઓ અને અધિકારીઓની બિનઅસરકારકતા પર પ્રકાશ પાડે છે. પરિણામો નિરાશાજનક છે, ઘટનાઓના પાંચ વર્ષ પછી પણ ઘણા કેસ ન્યાયની રાહ જોઈ રહ્યા છે. કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની વર્તમાન પરિસ્થિતિઓ નીચે મુજબ છે.
હરણી બોટ દુર્ઘટના
કુખ્યાત હરણી બોટ ઘટના, જેમાં 12 વિદ્યાર્થીઓ સહિત 14 લોકોના મોત થયા હતા, તે હજુ પણ ન્યાયની માંગ કરે છે. વાસ્તવિક ગુનેગારો હજુ પણ ફરાર છે, જ્યારે ધરપકડ કરાયેલા 15 વ્યક્તિઓ બલિના બકરા હોય તેવું લાગે છે. મુખ્ય ગુનેગારો અને બેદરકાર સરકારી અધિકારીઓની ધરપકડ કરવામાં આવી નથી. જાહેર સૂચના કે ટેન્ડર વિના સહયોગીઓને કોન્ટ્રાક્ટ આપવા બદલ તત્કાલીન મ્યુનિસિપલ કમિશનરને જવાબદાર ઠેરવવા જોઈએ (અસરગ્રસ્ત પક્ષો દ્વારા અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે).ઉપરથી જ્યારે પીડિતા મહિલા ન્યાય માંગવા મુખ્યમંત્રી પાસે પહોંચ્યા ત્યારે મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું કે તમે એજન્ડા લઈને આવ્યા છો.
7 મેના રોજ, ધરપકડ કરાયેલા 15 આરોપીઓને લોકસભા ચૂંટણીના સમયે કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. 8 મે સુધીમાં, હાઇકોર્ટે ચાર આરોપીઓને જામીન પર મુક્ત કર્યા હતા, અને વડોદરા સેશન્સ કોર્ટે બીજા દિવસે બાકીના 11 આરોપીઓને જામીન પર મુક્ત કર્યા હતા. ચાર્જશીટ દાખલ કરવામાં આવી છે, પરંતુ કેસની સુનાવણી હજુ બાકી છે. કોઈ સમિતિ કે SIT તપાસ રિપોર્ટ રજૂ કરવામાં આવ્યો નથી, કોઈ ભંડોળ વસૂલવામાં આવ્યું નથી, અને પીડિતોને તેમના પોતાના હોસ્પિટલ બિલ ચૂકવવા માટે છોડી દેવામાં આવ્યા છે.
કાંકરિયા રાઇડ અકસ્માત: પાંચ વર્ષ પછી, ન્યાયમાં વિલંબ
જુલાઈ 2019 માં, અમદાવાદના કાંકરિયા ખાતે એક દુ:ખદ રાઇડ અકસ્માતમાં બે લોકોના મોત થયા હતા અને 29 થી વધુ લોકો ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા હતા. રાઇડ ઓપરેટર સુપર સ્ટાર એમ્યુઝમેન્ટ પ્રા. લિ.ને માલિક અને તેના પુત્ર સહિત ધરપકડનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, પરંતુ પછીથી તેમને જામીન પર મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તપાસમાં અનેક ખામીઓ બહાર આવી હોવા છતાં, કંપની સામે કોઈ નોંધપાત્ર પગલાં લેવામાં આવ્યા ન હતા, અને ભાજપ સત્તાવાળાઓએ વિવાદાસ્પદ રીતે તેમને બાલવાટિકા વિકાસ માટે જમીનનો કોન્ટ્રાક્ટ આપ્યો હતો. કોઈ બેદરકાર સરકારી અધિકારીઓને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવ્યા ન હતા, અને જ્યારે પીડિતોને વળતર મળ્યું હતું અને ખાનગી વકીલોને નોકરી પર રાખવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે અકસ્માત પછી રચાયેલી સમિતિએ હજુ સુધી તેનો અહેવાલ રજૂ કર્યો નથી, જેના કારણે અસરગ્રસ્ત પરિવારોને સંપૂર્ણ ન્યાય મળ્યો નથી.આજે 6 વર્ષ પછી પણ પીડિતો ન્યાય માટે રાહ જોઈ રહ્યા છે.
થાનગઢ દલિત હત્યા ઘટના – 2012
2012 માં, સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના થાનગઢમાં પોલીસ ગોળીબારની ઘટનામાં ત્રણ યુવાન દલિત પુરુષો – પ્રકાશ બાબુભાઈ પરમાર, પંકજ અમરશીભાઈ સુમરા અને મેહુલ વાલજીભાઈ રાઠોડ – માર્યા ગયા હતા. ત્રણ FIR દાખલ કરવામાં આવી હોવા છતાં, ઘટના પછીના 12 વર્ષમાં માત્ર એક જ ચાર્જશીટ તૈયાર કરવામાં આવી છે, જેમાં સરકાર અને પોલીસ આરોપીઓને બચાવી રહી હોવાના આરોપો છે. 2016 માં ગાંધીનગરમાં 38 દિવસના વિરોધ પ્રદર્શનને કારણે સ્પેશિયલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ટીમ (SIT) ની રચના કરવામાં આવી હતી, પરંતુ SIT ના પ્રયાસો અપૂરતા રહ્યા છે. ૧૨ જૂન, ૨૦૨૪ ના રોજ, આમ આદમી પાર્ટીના સભ્યો રાજુભાઈ કરપડા, અમૃતભાઈ મકવાણા, દીપકભાઈ ચિહલા, દેવકરણભાઈ જોગરાણા, કે.પી. વાઘેલા અને અજિતભાઈ ખોરાણીએ અહેવાલ આપ્યો કે બેવડી હત્યાના આરોપીઓ હજુ પણ ફરાર છે, એક PSI અને અન્ય ત્રણની શરૂઆતમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, છ મહિનાની અંદર જામીન પર મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા અને બઢતી આપવામાં આવી હતી. બે હત્યાના શંકાસ્પદો પકડાયા નથી, અને SIT રિપોર્ટ પણ જાહેર કરવામાં આવ્યો નથી. પીડિતોને સરકારી વળતર મળ્યું છે, પરંતુ આરોપીઓને સજા ન મળતાં ન્યાય મળવો મુશ્કેલ છે.
તક્ષશિલા આગ દુર્ઘટના , સુરત
તક્ષશિલા આગ ઘટનાના તમામ 14 આરોપીઓની ધરપકડ કરવામાં આવી છે અને ત્યારબાદ તેમને જામીન પર મુક્ત કરવામાં આવ્યા છે, અને બેદરકાર સરકારી અધિકારીઓ સામે કોઈ કાર્યવાહી કરવામાં આવી નથી. જવાબદારીની માંગણીઓ કોર્પોરેશન અને GEB ના મુખ્ય અધિકારીઓને લક્ષ્ય બનાવે છે. સુસ્ત અને બિનઅસરકારક પોલીસ તપાસનો સામનો કરી રહેલા પીડિતોનેસરકાર તરફથી પૂરતી મદદ ન મળતા પોતાના વકીલો રાખવા પડ્યા છે. વધુમાં, પીડિતોને આપવામાં આવતી સરકારી સહાય કોર્ટ કાર્યવાહીમાં ખતમ થઈ ગઈ છે.
બોટાદ લઠ્ઠા કાંડ
બોટાદ લઠ્ઠાકાંડમાં , બધા આરોપીઓની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી પરંતુ બાદમાં તેમને છોડી મૂકવામાં આવ્યા હતા. ઘટનાની ગંભીરતા હોવા છતાં, બેદરકાર સરકારી અધિકારીઓ સામે કોઈ કાર્યવાહી કરવામાં આવી નથી. અસરગ્રસ્ત પરિવારોનો અહેવાલ છે કે પોલીસ કે SIT એ કોઈ માહિતી માટે તેમનો સંપર્ક કર્યો નથી. વધુમાં, સરકારે હજુ સુધી પીડિત પરિવારો માટે કોઈ વળતરની જાહેરાત કરી નથી કે કોઈ જાહેરાત કરી નથી.
આ લેખ લખાયા પછી મોરબી દુર્ઘટના અને રાજકોટ અગ્નિકાંડમાં પણ પીડિતોને ન્યાય માટે વલખાં મારવા પડી રહ્યા છે
